Akcja strun jest zagadnieniem, wiążącym się w sposób bezpośredni z jakością brzmienia oraz komfortem gry na gitarze. Wielu młodych muzyków często ma do czynienia ze starymi instrumentami znalezionym gdzieś na strychu czy otrzymanymi w prezencie od kogoś kto na gitarze już dawno nie gra. W takich instrumentach struny mocno odstają od gryfu, a dociśnięcie którejkolwiek z nich graniczy z cudem. Oznacza to, że akcja strun jest za wysoka. Zdarza się też, że struny w gitarze leżą niema płasko na gryfie. Taki instrument kiedy trącimy struny, brzęczy niemiłosiernie jakby chciał udawać sitar – akcja strun  jest zbyt niska.

Przypomnijmy: akcja strun jest odległością jaka dzieli strunę od gryfu, mierzoną zwykle na wysokości dwunastego progu. Akcję mierzyć powinno się dla każdej ze strun osobno jednak podanie tego parametru dla dwóch skrajnych strun E1 i E6 jest wystarczające. Do pomiaru najlepiej wykorzystać szczelinomierz taki sami jaki znajduje zastosowanie na przykład w warsztatach samochodowych do pomiaru luzów zaworowych.

W języku potocznym często można usłyszeć takie terminy jak niska czy wysoka akcja strun i są one rozumiane jako pojęcia wartościujące. Mówi się, że gitara jest słaba bo ma wysoką akcję lub że jest świetna ponieważ jej akcja jest niska. Stwierdzenia takie nie są słuszne, ponieważ należy pamiętać, że nie ma jedynego optymalnego ustawienia akcji – jest to kwestia indywidualna uzależniona od rodzaju stosowanej techniki, stylu gry, a przede wszystkim gustu danego gitarzysty.

Nie każdą gitarę da się ustawić, niestety bywają przypadki źle zbudowanych bądź uszkodzonych instrumentów w których koszty regulacji wielokrotnie przekraczają ich wartość. Do przypadków które uniemożliwiają poprawne ustawienie akcji strun zgodnie z wymaganiami gitarzysty zalicza się: źle nabite progi lub „wychodzące” z nadmiernie przesuszonego gryfu czy też trwale wykrzywiony gryf.

Akcja strun mieszcząca się w przedziale 0,8 do 1,5 mm nad XII progiem preferowana jest przede wszystkim przez gitarzystów grających delikatnie, mało agresywnie artykułujących dźwięki oraz używających techniki tapping. Wysokość ta jest również bardzo komfortowa dla gitarzystów lubiących grać partie solowe powyżej IX progu na gryfie. Dla muzyków, którzy preferują technikę fingerstyle optymalna akcja strun mieści się w przedziale 1,5 do 2,1 mm. Jeszcze wyższa akcja, w granicach 2,1 do 3,5 mm nad XII progiem, preferowana jest przez gitarzystów grających z dużą siłą przy użyciu kostki.

Dla gitarzystów początkujących zalecana jest akcja strun nie przekraczająca 2mm nad XII progiem. Wysokość w tym przedziale zapewnia mniejszy opór stawiany przez struny i zapobiega bolesnemu przeciążaniu kciuka, co występuje dość często u początkujących muzyków.

Prosimy o to aby powyższe parametry traktować orientacyjne ponieważ nie są one w żadnym wypadku obowiązującymi normami. Każdy gitarzysta sam dla siebie tworzy „normy” na podstawie lat doświadczeń.

Akcja strun zależy od kilku czynników: wysokości siodełka (lub progu zerowego), wygięcia (łuku) gryfu regulowanego prętem napinającym oraz od wysokości podstawka w mostku.

Pierwszy czynnik mający wpływ na akcję strun to wysokość siodełka przy główce gitary. Nie zalecamy samodzielnych ingerencji w ten element ponieważ uszkodzenie go powodować może nieprzyjemne i  drogie konsekwencje, zostawmy to zadanie doświadczonemu lutnikowi.

Drugim elementem, który składa się na pełne wyregulowanie akcji strun jest regulacja łuku szyjki czy inaczej mówiąc odchylenia gryfu. Kiedy gryf jest idealnie prosty duża amplituda drgań stalowych strun może powodować ich brzęczenie w pierwszych pozycjach, kiedy to drgają na długości całej menzury. Lekkie odchylenie gryfu (czyli łuku szyjki) od idealnie prostej linii eliminuje to zagrożenie.

Dla gitary klasycznej najlepszym rozwiązaniem jest idealnie prosty gryf. Gitarę akustyczną od klasycznej różni m. in. użycie stalowych strun zamiast nylonowych. Większa siła naciągu skutkowała by wygięciem w łuk gryfu gitary tym bardziej, że gryf akustyka jest zazwyczaj dłuższy i „szczuplejszy” od typowego klasyka. Jest sposób żeby tego uniknąć. Konieczne jest użycie przeciwwagi dla naciągu strun w postaci stalowego pręta napinającego usytuowanego we wnętrzu gryfu. To proste: naciąg strun usiłuje spowodować wygięcie gryfu, napięcie pręta umieszczonego po przeciwnej niż struny stronie gryfu go prostuje.

Trzecim zabiegiem, który jest niezbędny w pełnym ustawieniu akcji strun jest zmiana wysokości podstawka. Podstawek to kawałek białego plastiku lub kości usytuowanego w szczelinie mostka. Przy chęci obniżenia akcji strun, wyciągamy podstawek i spiłowujemy go do odpowiedniej wysokości. Jeśli akcję strun trzeba podwyższyć, należy zakupić nowy podstawek którego wysokość należy dostosować do wymagań muzyka.

Warto pamiętać:
- Akcja strun to odległość jaka dzieli strunę od gryfu, mierzona zwykle na wysokości dwunastego progu
- Nie ma jedynego, optymalnego ustawienia akcji, ponieważ jest to kwestia indywidualna i zależna od rodzaju stosowanej techniki, stylu gry
- Początkującym gitarzystom zaleca się akcję strun nie przekraczającą 2 mm nad XII progiem
- Akcja strun uwarunkowana jest kilkoma czynnikami: wysokością siodełka, odchyleniem gryfu, wysokością podstawka
- Posiadając odpowiednie narzędzia możemy sami próbować ustawić profil gryfu, lub wysokość podstawka. W przypadku ustawiania siodełka lepiej zgłosić się do lutnika.

    Zapoznajcie się z filmami ilustrującymi zagadnienie:

Regulacja odchylenia gryfu:
[video]http://www.youtube.com/watch?v=knaQQRrWsuM[/video]
Obniżenie podstawka:
[video]http://www.youtube.com/watch?v=uKY42mPQEUs[/video]

   
Źródło: www.Kisielewski.com.pl
Gitarowa Pierwsza Pomoc